Районалъе пайдаяйлъун йикIина
Автор: Залимханова Хадижат М.Ахираб заманалда гIемерал бакIазда рехсолеб рагIизе лъугьана Загьра ГIабдурахмановалъул цIар. Рехсана гьелъул цIар район гIуцIаралдаса 80 сон тIубаялъул хIурматалда тIобитIараб тадбиралдаги гьеб кIодо гьабизе рачIарал гьалбадерил цIаразда гъорлъги…
- Дун йиго нилъерго цIумадисей, нужер ракьцояй, - ан гьимана Загьра дун аскIое щвараб мехалъ, дир суал бичIчIараб гIадин.
Абдурахманова Загра . id:220559005084
- Дир эмен Асадулагь ккола Хушети росулъа цIаларав гIалимчи, вукъунги вуго Буйнакскиялда гIараб гIелмуялъул гIалимазда цадахъ. ГIарабист гуревги, гьев вукIана жамгIияв хIаракатчиги. Гьесул хIаракатчилъиялдалъун гочинабуна гIумру-яшавалъе захIматал шартIал ругеб мугIрузул ракьанда бугеб, жакъа-электроникаялъул технологиял церетIураб XXI гIасруялда, автотранспорталъул нух гьечIеб рикIкIадаб росулъа лъарагIлъиялде росу-жамагIат. Эбелги ГIащаса ккола.
2007 соналъ Президент МухIу ГIалиевасул амруялдалъун тана дун Дагъистаналдаса Киров областалда кидагосей вакиллъун. Гьелде швезегIан дун гIемерал соназ хIалтIана росдал магIишаталъул министерствоялда аслияй специалистлъун ва Швейцариялъул «Цептор» фирмаялъул Дагъистаналда бугеб филиалалъун нухмалъулейлъун. Киров областалдеги къисматалъ ячана. Дир росасул буго гьениб фирма, бизнес ва дунги гIемериселъ гьесда аскIой гьений хутIула бизнес цебетIезабиялда тIад хIалтIулей. 2006 соналдаса нахъе аслияб чIей гьенибго букIунин абуниги мекъи ккеларо. Гьединлъидал батилаха МухIу Гьиматовичас дир жамгIияб хIаракатчилъи ва цогидабги хIисабалдеги босун дида цIар чIварабги. Гьеб бихьиназ баччизе кколеб бакIаб гьир лъуна гьес дир гъуждузда. Гьелда хурхун дир кIиго батIияб пикруги букIана: кIвеладай гьеб хIалтIи нухда бачинеян бугеб хIинкъиги, киназдаго гьоркьоса дида цIар чIванин абун рекIелъ чIухIиги.
- Дур жамгIияб хIалтIулъ аслияблъун щиб кколеб? Сундалъун бечедаб бакI гьеб бугеб, щай бизнесалъе гьеб тIаса бищараб?
- Киров область тIабигIаталъго буго бечедаб ракь. ГIемер буго гьениб рохь. Рохьалда хурхараб буго нижер бизнесги. Областалъул гIаммаб гIатIилъи буго I2I 000 кв. метр, халкъалъул къадар буго гIицIго 1300000 чи. ХIисаб гьабеха, цо-цо чиясе щолеб бугеб ракьул къадар. Гьоркьохъеб хIисабалда I кв. м. буго. Нилъер Дагъистаналъул буго гIицIго 51 000 кв. м., амма халкъ кигIанги цIикIкIараб буго. Гьединлъидал дир жамгIияб хIалтIул цо бутIалъун дица рикIкIуна гIатIидал ракьазда гIатIидго яшав гьабизе дагъистаниял гьенире ахIи, ай, «вербовка гьари». Дора ресал гIемерал руго сундуего. Абиларо гьенир дагъистаниялги цIумадиселги гьечIилан. 3 000 чиясдаса цIикIкIун халкъ буго доба нилъеразул. Гьезул цIикIкIарасезул аслияб магIишат буго фермерлъи гьабиялда хурхараб. Руго цогидаб бизнесалда ва лъикIал ишалхъулухъазда ругелги. Дагьал гьечIо областалъул батIи-батIиял цIалул идарабазда Дагъистаналдаса студенталги, армиялда тIадаб рагъулаб хъулухъ тIубалелги. РукIунаро гьезул рахъалъ квешаб цIар босиялъул, мекъал пишабазда гIахьаллъиялъул хIужаби. Ккаралъуб гьезиеги кумекалъулаб квер бегьула нижеца. Кумек щола студентазеги. Гьезда, лъидасаго лъикI бичIчIула диаспорялъул ва халкъалъул къуват цолъиялъулъ, гъункиялъулъ, цоцае хIалае рахъиялъулъ ва ратиялъулъ букIин. ГIурус халкъалъулгунги гIаммаб мацI батун буго нилъераз. Гьудуллъи-вацлъиялда гIумру гьабун буго гьез.
Дир цогидаб хIалтилъун кола Киров областалдаса церетIурал бизнесменал Дагъистаналде инвестораллъун гьари. ХIалтIуде лъугьаралдаса гIемераб мех ун гьечIелъул, абиларо цIакъго гIемераб хIалтIи гьабунин дица абун. Дун божула дир планал гIумруялде рахъинилан. Гьелъие дие кидагосеб квербакъи ва кумек нилъер республикаялъул президентасдасаги щола. Нилъер районалъе, республикаялъе пайдаяйлъун йикIине хIаракат бахъизе буго.
- Бокьилаан дурго пикру загьир гьабизе районалъул юбилеялда хурхун тIобитIараб тадбиралда тIаса.
- Дун йиохарай йиго гьудул-гьалмагъзабигун цадахъ дирго гIагараб районалде, гьелъ нахъе тараб 80-сонилаб гIумруялъул тадбиразда гьитIинабго бутIа лъезе, араб-таралъул, гьаризе ругел, гьарула ругел хIалтIабазулъ гIахьаллъизе рехсеялдаса. Тарихалде араб хIужа буго гьеб. Районалъе гьарула кинабго лъикIабщинаб: экономикиябгун социалияб цебетIей, халкъалъе гьарила даимаб талихI, сахаб гIумру, гIумру гьабиялъе шартIал бигьалъи, ай хехго нухал къачIай, газ ва лъим щибаб ригьде бачин.
Тадбирги цо-цо гIунгутIаби камичIониги, гIезегIан лъикI ана. Тавпикъ кьеги нилъее гьудуллъи-вацлъи жеги щулалъизабизе. Дида цадахъ бачIун букIана Киров шагьаралъулгун областалъул телевидениязул ва цо-цо газетазул журналистазул коллективазул делегация. Гьел цIакъ рохун руго гьанире щвеялдаса. Кинацаго абулел «Дагъистаналда кьвагьа-гIанхъи буго, чIвай-хъвей цIикIкIун буго» абурал рагIаби ритIухълъичIолъиялдасаги букIана гьезул гIорхъи гьечеб рохел. Турцияги Канаралъул чIинкIиллъабиги гьанирго ругин абун руго гьел гьаниб бугеб тIабигIатги бихьун. Жидеца районалъул хIакъалъулъ-гьелъул квербакъи ккелин пикру буго районалда цо-цо хIухьбахъулел бакIал рагьун, туризм цебетIезабиялъе. ГьабсагIат туризм буго киналгIаги церетIурал пачалихъазул бюджеталда аслияб бутIа кколеб ва лъолеб бизнес. Гьелъиейин абуни, нилъер, лъидасаго лъикIал руго ресал ва шартIал. Божула, Чиндерчирого гIадаб, цIар рагIараб бакIлъун бахъилин нилъер районги цо 5 – 10 соналдаса туризмалъул рахъалъ.
Баркала дун ракIалде щун гьание ахIаралъухъ. Нужер газеталъеги цебетIей ва тираж цIикIкIин гьарула.